Diyabette Glisemik Hedefler ve Evde Kan Şekeri Takibi: Doğru Ölçüm Rehberi

Glisemik kontrol hedefleri

Evde glukoz takibi nasıl yapılır ?

Kan şekeri ölçümü ne zaman yapılmalıdır ?

Ölçümü yaparken dikkat edilmesi gerekenler nelerdir ?

Glisemik hedefler her hasta için bireyselleştirilmelidir.

Diyabet tanısını uzun süre önce almış, yaşam beklentisi yüksek olmayan, ciddi hipoglisemi atakları yaşayan bunlara eşlik eden diğer hastalıkları bulunan, diyabet kontrolünün sağlanmasında çeşitli sorunlar yaşayan, mikro ve makrovasküler problemleri bulunan hastalarda glisemik hedefler daha esnek olabilir.

Glisemik kontrol hedefleri

Yaşam beklentisinin 15 yıldan yüksek olduğu ve ciddi bir eşlik eden hastalığı olmayan hastalarda HbA1C hedefi 7’nin altındadır.

Yaşam beklentisinin 5-15 yıl kadar olduğu hastalarda orta seviyede ciddi bir hastalığın da bulunması durumunda HbA1C hedefi 7.5-8 aralığındayken,

Yaşam beklentisinin 5 yılın altında olduğu hastalarda ciddi bir eşlik eden hastalık da bulunuyorsa HbA1C hedefi 8-8.5 aralığındadır.

Evde glukoz takibi nasıl yapılır ?

Evde kan şekeri ölçümü yapılırken kan şekeri ölçüm cihazı (glukometre) ve ölçüm çubuğu (strip) kullanılır.

Ölçüm cihazlarının farklı kullanım talimatları olabilir. Bu kullanım talimatlarına uygun olacak şekilde kullanılmalıdırlar.

# Cihazlar ve ölçüm çubukları aşırı sıcaktan ve nemden uzak kalacak şekilde saklanmalıdır.

# Son kullanım tarihi geçmiş stripler kullanılarak ölçüm yapılmamalıdır.

# Striplerin saklama kutusu uzun süre boyunca açık bırakılmamalıdır.

# Aynı cihazla hasta üzerinde ard arda yapılan ölçümler arasında %5’ten fazla fark olmamalıdır.

# Aynı zamanda alınan kan örnekleriyle yapılan laboratuvar ve cihaz ölçümleri arasındaki fark %15’ten az ise sonuçların güvenilir olduğu düşünülür.

# Ölçüm yapılacak parmak alkol ile silindikten sonra alkolün kuruması beklenip parmak ucu lanset kullanılarak delinir ve ilk kan damlası pamukla silindikten sonra çıkan kandan alınan örnekle ölçüm gerçekleştirilir.

# Kan şekeri ölçüm sıklığı ve ne zaman ölçüleceğini, hastanın diyabet tipine, planlanan tedaviye göre değişir.

# Günde birden fazla kez insülin tedavisi alan hastalarda kan şekeri ölçümünün 3-4 kez yapılması önerilir

# İnsülin pompası kullananlarda her öğünden önce, gece yatmadan önce, sabaha karşı, egzersiz öncesinde, yemeklerden sonra ölçüm yapılması önerilir.

# İnsülin kullanan hastalar başta olmak üzere diyabet teşhisi almış tüm hastalarda hipoglisemi şüphesi oluşursa kan şekeri düzeyi ölçülmesi önerilir.

# Tedavi büyük değişiklikler yapılması durumunda kan şekeri ölçüm sıklığının artırılması önerilebilir.

# Tip 2 diyabeti olan ve oral antidiyabetik ilaç kullanan hastaların haftada 3-4 kez ölçüm yapması yarar sağlayabilir.

# Günde tek doz insülin kullanan hastaların günde en az 1 kez kan şekeri ölçümü yapması önerilir.

# Diyabetli gebelerin, günden 3 kezden fazla insülin kullanan tip 2 diyabetli hastaların ve tip 1 diyabeti olan hastaların ise günde 3 veya 4 kez kan şekeri ölçümü yapması önerilir.

Kan şekeri ölçümü ne zaman yapılmalıdır ?

Açlık kan şekeri ana öğün ve ilaç uygulanmadan önce ölçülebilir.

Tokluk kan şekeri ana öğüne başlandıktan 2 saat sonra ölçülür. Yemekten sonra ilaç alınması gerekiyorsa alınmasında sorun yoktur.

Ölçümü yaparken dikkat edilmesi gerekenler nelerdir ?

# Eller ılık su ve sabun ile iyice temizlenmeli. Ellerin yıkanması mümkün değilse alkollü pamuk kullanılabilir. Alkol kuruduktan sonra ölçüm işlemine geçilebilir. Alkol kurumadan ölçüm yapılırsa yanlış bir ölçüm yapılabilir.

# Parmağı delmek için lanset kullanılır. Delme işlemini kolaylaştırmak için parmak delme kalemi kullanılabilir.

# Lanset bireysel kullanım içindir, asla ortak kullanılmamalıdır ve en fazla 4 kez kullanılmalıdır.

# Kullanım sayısının artması, lanset ucunun keskinliğini yitirmesine ve delme sırasında daha fazla ağrıya yol açmasına neden olur.

# Delme işleminden önce parmak delme kaleminin uygun derinlik ayarı yapılmalıdır.

# Delme işlemi gerçekleştirildikten sonra gelen ilk kan kuru bir pamuk kullanılarak silinmeli. İkinci kan damlası ölçüm çubuğuna değdirilmeli.

# Delme işlemi sonrasında çıkan ilk kan damlası kuru bir pamukla silinmeli, ikinci damla ise ölçüm çubuğuna temas ettirilmelidir. Ölçüm cihazı, çubuğun kılcallık özelliği sayesinde kanı otomatik olarak içine çeker; bu nedenle çok az miktarda kan yeterlidir.

# Ölçüm sonrasında değerler kaydedilir.